Islandczycy znani są z troski o swoją kulturę i tradycję, a młodzi islandzcy artyści chętnie i zręcznie sięgają do muzycznych korzeni. Jest jednak takie miejsce, które bez obaw można nazwać świątynią tradycyjnej islandzkiej muzyki ludowej. To niepozorny dom, znajdujący się w miasteczku Siglufjörður. Miejsce nieprzypadkowe, związane z życiem najbardziej znanego kolekcjonera islandzkich pieśni ludowych i folkowych. Dziś swoją siedzibę ma tam Centrum Muzyki Ludowej.
Miasteczko śledzi
Siglufjörður jest niewielkim rybackim miasteczkiem na północy Islandii, niegdyś mocno związanym z połowem śledzi. Dziś w pobliskim morzu nie ma już śledzi, pozostał jednak przydomek – Síldarbærinn (czyli miasteczko śledzi). Starą drogą można tam dojechać tylko latem. To najwyżej położona górska droga na Islandii. Siglufjörður nie jest jednak odcięte od świata – dostać się tam można dzięki wydrążonym w skałach tunelom (od wschodu 11 km długości, od zachodu 800 m).
Niezwykły pastor
W 1888 roku pastorem Siglufjörður został 27-letni wówczas Bjarni Þorsteinsson. Kilka lat wcześniej rozpoczął zbieranie islandzkich pieśni ludowych. Kolekcja rozrastała się. W ciągu 25 lat Bjarni zebrał setki pieśni. Część z nich zapisywał sam, słuchając śpiewaków z różnych części kraju, inne przysyłali mu zaprzyjaźnieni kolekcjonerzy. w 1906 roku zbiór zatytułowany „Íslensk Þjóðlög” został wydany dzięki wsparciu duńskiej Fundacji Carlsberga.
Pastor Bjarni Þorsteinsson przez całe życie pracował w Siglufjordur. Jest najbradziej znanym islandzkim kolekcjonerem muzyki ludowej. Sam był też utalentowanym muzykiem i komponował utwory na pojedynczy głos lub chór. Wiele z nich wciąż jest często śpiewanych na Islandii. Poza tym, że był duchownym w miasteczku był również aktywnym politykiem i często nazywany jest „ojcem z Siglufjordur”. Zmarł w 1938 r. W 100 rocznicę wydania książki Bjarniego, w lipcu 2006 roku oficjalnie otwarte zostało Centrum Muzyki Ludowej.
Żywa tradycja
Madam House to dom, w którym Wielebny Bjarni mieszkał w latach 1888-1898. Dziś za sprawą Centrum rozbrzmiewa tam muzyka – organizowane są koncerty i warsztaty, odbywają się spotkania. Można tam również obejrzeć wystawę poświęconą postaci Bjarniego Þorsteinssona. Jednak głównym zadaniem Centrum jest przywracanie do życia islandzkiej muzyki ludowej, dlatego największy nacisk kładziony jest właśnie na żywy kontakt z muzyką tradycyjną.
W lipcu i sierpniu w każdy piątkowy lub sobotni wieczór odbywają się tam koncerty. Odwiedzający mogą także obejrzeć nagrania wideo osób w różnym wieku, śpiewających islandzkie pieśni narracyjne czy recytujących tradycyjne wiersze dla dzieci, a także grających na tradycyjnych instrumentach jak np. fiðla (islandzkie skrzypce). Zwieńczeniem działalności Centrum w Siglufjörður jest odbywający się tam Folk Music Festival, którego dyrektorem artystycznym jest Gunnsteinn Ólafsson. Wśród występujących na festiwalu pojawiają się nie tylko artyści ludowi, ale też muzycy jazzowi, rockowi, grający muzykę regge, klezmerską, taneczną i pop – m.in. Svavar Knutur, Hot Eskimos, Steindór Andersen, Hilmar Örn Hilmarsson, Benni Hemm Hemm, Tómas R. Einarsson, Mógil. Obok muzyki islandzkiej prezentowana jest także tradycyjna muzyka innych krajów, choćby szwedzka, francuska czy angielska.
Gdyby ktoś z Was miał ochotę zajrzeć do Centrum, to od czerwca do końca sierpnia czynne jest w godz. 12 – 18 (choć i tak najlepiej zadzwonić), w pozostałych miesiącach otwarte po wcześniejszym umówieniu.
Zdjęcia ze strony folkmusik.is
